به فرآیند خارج کردن دندان از استخوان فک کشیدن دندان گفته می شود . امروزه کشیدن دندان جز آخرین درمان های توصیه شده توسط دندانپزشکان است . دندانپزشکان همواره در تلاشند دندانهای طبیعی بیمار را با روشهای درمانی پیشرفته ترمیم و بازسازی ، حفظ و نگهداری کنند . در ایام گذشته که راههای درمانی پیشرفته ای وجود نداشته ، در صورت عفونت و آسیب دیدن و وجود درد ، کشیدن دندان توصیه میشده . اما امروزه تمام تلاشمان بر این است که از این عمل جلوگیری کرده و تا جای ممکن دندان طبیعی بیمار در فک حفظ شود .
1. دندان شکسته و به استخوان فک آسیب رسیده : اگر همزمان با شکستن دندان به استخوان فک هم آسیب برسد دیگر امکان ترمیم و بازگرداندن دندان آسیب دیده وجود ندارد و در چنین شرایطی دندانپزشک برای جلوگیری از عفونت دندان اقدام به کشیدن دندان عفونی یا کشیدن دندان خراب یا کشیدن دندان شکسته می کند .
2. بیماریهای پیشرفته لثه : ممکن است بیماری لثه به قدری پیشرفت کند که باعث تحلیل لثه و بروز وضعیت حاد گردد و دیگر نتوان دندان را ترمیم کرد . در این شرایط دندانپزشک ناچار میشود به کشیدن دندان عفونی یا کشیدن دندان خراب اقدام کند .
3. دندان دچار پوسیدگی حاد میشود : زمانی که پوسیدگی به حدی عمیق باشد که به ریشه دندان سرایت کند و آن را از بین ببرد این پوسیدگی حاد یک تهدید جدی برای دندانهای مجاور محسوب می شود . به همین دلیل دندانپزشک اقدام به کشیدن دندان خراب می کند . در صورتیکه این پوسیدگی عمیق در دندان عقل رخ دهد دندانپزشک اقدام به کشیدن دندان عقل می کند .
4. پالپ دندان بیمار دچار نکروز شده : گاهی اوقات دندان بر اثر عفونت عصبی ( پولپیت ) غیرقابل بازگشت می شود . در این صورت بافت عصبی می میرد یا اصطلاحاً پالپ نکروز میشود و امکان عصبکشیدندان دیگر وجود ندارد . این دسته از دندان ها اجباراً کشیده می شوند و دندانپزشک کشیدن دندان خراب و عفونی را در اولویت قرار میدهد .
5. برای ارتودنسی نیاز به کشیدن دندان است : در برخی بیماران به علت کوچک بودن فک و درشت بودن دندانهایشان عارضه شلوغی و بی نظمی دندانها به وجود میآید . دسته دیگر بیماران هم گاها دندان اضافه در فک خود دارند . متخصص ارتودنسی در این موارد اقدام به کشیدن دندان اضافه یا کشیدن دندان عقل می کند تا فضای کافی برای جابجایی دندان ها فراهم گردد .
6. اگر دندان عقل نهفته یا سایر دندان ها نهفته باشند : اگر دندان به طور کامل رشد نکرده و از فک خارج نشود در صورتی که امکان نمایان کردن این دندان یا لزومی برای نمایان کردنش وجود نداشته باشد ، دندانپزشک اقدام به کشیدن دندان میکند مثل کشیدن دندان عقل نهفته .
به غیراز موارد توضیح داده شده ، دندان عقل یکی از آن دسته دندان هایی است که اکثر دندانپزشکان توصیه میکنند کشیده شود . کشیدن دندان عقل در غالب مواقع انتخاب درست و منطقی است زیرا با توجه به اینکه آخرین دندانی است که رشد می کند اکثرا فضای کافی برای رشد کردن ندارد و زیر لثه به صورت نهفته باقی می ماند . حتی اگر کامل رشد کند هم به صورت مایل و چرخیده است که این خود آسیب بزرگی به دندانهای مجاور و مقابلش وارد میکند و باعث درد التهاب و پوسیدگی دندانهای کناری می شود .
کشیدن دندان عقل به دلایل فوق توسط اکثر دندانپزشکان توصیه میشود .
کشیدن دندان عقل با توجه به جایگاه قرار گرفتنش در انتهای فک و نزدیک بودنش به عصب با مقداری درد همراه است . برای از بین بردن درد کشیدن دندان عقل دندان پزشک در ابتدا از بیحسی موضعی استفاده میکند . به این طریق بیمار درد را هنگام کشیدن دندان عقل احساس نمی کند .
کشیدن دندان عقل بالا نیز مانند سایر دندانها نیازمند مراحل رایج کشیدن دندان است . تنها تفاوتش نزدیک بودن به سینوس ها می باشد که باید مراقب بود حین کشیدن دندان عقل بالا از حفره های سینوسی باز نشوند . زیرا این کار موجب خونریزی می گردد و خطراتی در بر دارد .
هزینه های کشیدن دندان عقل با توجه به میزان تجربه و مهارت دندانپزشک ، تجهیزات و امکانات کلینیک یا مطب دندانپزشکی و همچنین سطح کیفیت خدمات ارائه شده در آن کلینیک در هر مرکز متغیر است و مقدار دقیقی از این هزینه در دسترس نیست . اما اگر بخواهیم به صورت میانگین هزینه کشیدن دندان عقل بالا بدون جراحی را خدمتتان ارائه دهیم مبلغی حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان می باشد .
- درد و التهاب شدید
- پوسیدگی در دندان عقل و دندانهای مجاورش
- ایجاد بیماریهای مزمن لثه در اطراف دندان عقل
- احساس فشار به دندانهای مجاور دندان عقل
- رشد ناقص دندان عقل
- رشد دندان عقل به صورت مایل یا چرخیده
در یک دیدگاه کلی کشیدن دندان تا جایی که بتوان به کمک روش های ترمیمی حفظش کرد توصیه نمی شود . چون دندان جایگزین هرگز نمی تواند قدرت و استحکام دندان طبیعی را داشته باشد . در نتیجه کشیدن دندان شکسته در اغلب اوقات توصیه مناسبی نیست .بهترین توصیه به جای کشیدن دندان شکسته ، ترمیم و بازسازی آن است . البته گاهی پیش میآید که شکستگی بسیار شدید و عمیق است و حتی به استخوان فک هم آسیب رسیده و در نتیجه گزینهای جز کشیدن دندان شکسته وجود ندارد .
اغلب دندانپزشکان عقیده دارند مادران مشکلات دهان و دندان خود را قبل از دوران بارداری برطرف نمایند تا در دوران بارداری دچار چالش نشوند . اما اگر به هر دلیلی در دوران بارداری خود دچار دندان درد شدید ، شکستگی دندان ، پوسیدگی عمیق و بیماریهای مزمن لثه شدید حتماً باید به دندانپزشک مراجعه کنند .
در مورد کشیدن دندان در بارداری باید تاکید کنیم که چون یک درمان اورژانس محسوب میشود و نمیتوان درد ناشی از آن را تحمل کرد ، معمولاً دندانپزشکان مناسب ترین و ایمن ترین روش را برایتان توصیه میکنند .
غالبا درمان های دندانپزشکی در سه ماه اول بارداری انجام نمیشود . مگر اینکه مشکل دندان بسیار حاد و اورژانسی باشد . علت این اجتناب از درمان در سه ماهه اول این است که جنین در هفته سوم تا هشتم بارداری بیشترین سرعت رشد را دارد و اندام های مهم جنین در این دوره شکل میگیرند و به همین دلیل یک بازه بسیار حساس برای مادر و کودک محسوب میشود و هر گونه استرس و دارویی میتواند اثر منفی و مخربی روی رشد جنین بگذارد و باعث بروز ناهنجاری در اندام های جنین شود . اگر در سه ماهه اول بارداری دچار مشکلات غیر اورژانسی دندان و دهان مانند پوسیدگی سطحی تا متوسط ، التهاب جزئی لثه ، ایجاد جرم روی دندان و تغییر رنگ دندانها شدید بهتر است درمان شان را به سه ماهه دوم بارداری موکول کنید . اما اگر دچار مشکلات حاد دندان مثل درد و تورم شدید یا شکستگی و پوسیدگی عمیق و یا التهاب شدید لثه شدید دندانپزشک اقدام به درمان با روش های ایمن و کم خطر می کند .
سه ماهه دوم بهترین و کم خطر ترین زمان برای کشیدن دندان و سایر درمانهای دندانپزشکی است . زیرا تا این دوره جنین رشد چشمگیری داشته است و مرحله آسیبپذیری را پشت سر گذاشته . با تمام این اوصاف هنوز هم دندانپزشک موظف است با نهایت احتیاط و دقت اقدام به کشیدن دندان مادر باردار کند . توصیه می گردد تمام مشکلات دهان و دندان در این سه ماهه ایمن و کم خطر انجام گردد .
با توجه به اینکه در این دوره جنین به نهایت رشد خود میرسد و حرکت و نشستن طولانی مدت برای مادر بسیار سخت می شود انجام درمانهای دندانپزشکی می تواند یک چالش خسته کننده برای مادر محسوب شود . علاوه بر این احتمال خونریزی کردن لثه هنگام کشیدن دندان در این دوره بسیار زیاد است و ممکن است عوارض زیادی برای جنین داشته باشد . با این حال اگر درد دندان شما به قدری زیاد است که اصلاً نمیتوانید تحملش کنید و تشخیص دندانپزشک کشیدن آن است توصیه می گردد در اولین ماه سه ماهه سوم بارداری اقدام به کشیدن کنید . اما از انجام سایر درمانهای پیشرفته فعلا خودداری کنید .
- گاز استریلی که برای بند آوردن خونریزی روی ناحیه دندان کشیده شده قرار دارد را تا یک ساعت فشار دهید تا به بند آوردن خونریزی کمک کند . اگر تا یک ساعت خونریزی بند نیامده از یک گاز استریل تمیز جدید استفاده کنید . از قرار دادن پنبه یا دستمال کاغذی روی محل زخم بپرهیزید زیرا احتمال عفونت وجود دارد . در صورت عدم دسترسی به گاز استریل می توانید از یک چای کیسه ای تمیز استفاده کنید .
- بعد از کشیدن دندان خون خارج شده از آن و یا آب دهان خود را به شدت تف نکنید یا قورت ندهید زیرا این اعمال باعث ایجاد مکش میگردد و عمل مکیدن خونریزی را تشدید میکند .بهتر است بدون فشار آوردن به عضلات فک محتویات داخل دهان را بیرون بریزید .
- تا ۲۴ ساعت محیط دهان و دندان خود را سرد نگه دارید زیرا سرما باعث کاهش تورم و بند آمدن خونریزی می شود بهترین گزینه برای استفاده پس از کشیدن دندان عقل یا سایر دندانها مصرف کردن بستنی است .
- از نوشیدن مایعات و غذای گرم یا داغ تا ۴۸ ساعت بپرهیزید .
- تا ۴۸ ساعت بانی چیزی ننوشید زیرا باعث خونریزی می گردد .
- تا ۴۸ ساعت استفاده از دخانیات ممنوع می باشد .
- از آنجایی که ممکن است پس از کشیدن دندان عقل یا سایر دندانها حفرهای در لثه شما به وجود بیاید بسیار مهم است که بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید تا باعث تجمع میکروب و باکتری و ایجاد عفونت نگردد .
- تا ۴۸ ساعت از ناحیه کشیدن دندان عقل یا سایر دندانها برای جویدن غذا استفاده نکنید زیرا ممکن است ذرات غذا داخل حفره ها رفته و موجب عفونت گردد .
- تا ۴۸ ساعت از ورزش و فعالیت شدید بدنی بپرهیزید تا موجب خونریزی نگردد .
- بر اساس تشخیص دندانپزشک اگر دندان و لثه تان ملتهب و دچار عفونت می باشد قبل و بعد از کشیدن دندان عقل یا سایر دندانها از آنتی بیوتیک های تجویز شده توسط پزشک استفاده بفرمایید .
- برای کاهش ورم و التهاب و درد ناشی از کشیدن دندان عقل یا سایر دندانها می توانید از کمپرس سرد در آن ناحیه استفاده کنید . سرما باعث کاهش ورم و درد می شود .
- بر اساس تجویز دندانپزشک اگر پس از کشیدن دندان عقل یا سایر دندانها درد قابل ملاحظهای دارید از داروهای مسکن توصیه شده توسط دندانپزشکتان استفاده بفرمایید.