همه ما تجربه برخورد با افرادی دندان های زرد و لکه دار دارند و متعاقبا دچار بوی بد دهان هستند را داشته ایم . در واقع دندان های این افراد اصطلاحا دارای جرم زیاد و انباشته شده است و توصیه دندانپزشکان به این افراد این است که برای جرمگیری دندان هایشان هر چه سریعتر اقدام کنند .
زیرا روی هم ماندن ماندن جرم های دندانی عوارض بسیاری چون پوسیدگی دندان ، بوی بد دهان ، تحلیل لثه ، بیماری های عفونی لثه ، لق شدن دندان و در نهایت از بین رفتن زیبایی دندان را در بر دارد .
برای بررسی دقیق فرآیند جرمگیری دندان بهتر است در ابتدا به تعریف درستی از جرم دندان برسیم.
به طورطبیعی و به مرور زمان ، پس از هر وعده غذایی و استفاده از نوشیدنی ها ، لایه ای از مواد غذایی بر روی دندان ها می نشیند . این لایه ها که در ابتدا بسیار نازک و غیر قابل مشاهده هستند همان جرم دندان هستند که در ابتدا خطری ندارند . اما کافی است چند روز از عمر این لایه های نازک بگذرد . این لایه ها کم کم شروع می کنند به ایجاد بوی بد دهان و مواد غذایی موجود در این لایه ها تبدیل به اسیدهایی می شوند که خود این اسیدها باعث ایجاد حفره روی دندان می شود یا اصطلاحا دندان را کرم زده می کنند .
هر مرتبه که ما مسواک می زنیم و از نخ دندان استفاده می کنیم ، سطح دندان ها تا حد زیادی تمیز می شوند . اما تقریبا سی دقیقه بعد از مسواک زدن ، جرم دندان به آرامی تشکیل می شود و این فرآیند باعث می شود ما چند ماه بعد نیاز ضروری به جرمگیری دندان داشته باشیم .
پس از مسواک زدن ، مواد معدنی موجود در بزاق دهان ما شروع به رسوب کردن روی دندان ها می کند . این لایه های رسوب شده در واقع لایه ای به نام پلاک دندان را تشکیل می دهند .
در حالت طبیعی این لایه برای دندان مفید است و از دندان های ما محافظت می کند . اما نکته قابل توجه این جاست که بعد از 12 ساعت باکتری های بیماری زا به تدریج به این پلاک اضافه می شوند و کم کم با استفاده از قندهایی که ما مصرف می کنیم باعث تولید اسید و در نهایت پوسیدگی دندان می شود .
این پلاک دندان با مسواک و نخ دندان تا حدودی از بین می رود . اما اگر چند روز روی دندان بماند به تدریج آهکی می شود و به شکل رسوب به دندان متصل می شود . در این حالت به این رسوبات جرم گفته می شود .
جرم ها بافت چسبنده لثه را که محکم به دندان چسبیده به مرور از بین می برند و بافت نگهدارنده لثه را تخریب می کنند و در نهایت باعث سست شدن پایه های دندان می شوند .
.jpg)
مهمترین علل تشکیل جرم دندان ، عدم رعایت بهداشت دهان و دندان ، درست مسواک نزدن ، استفاده بیش از حد از چای و قهوه و استعمال دخانیات است .
توجه داشته باشید که برای یک فرآیند مسواک زدن کامل ، حداقل پنج دقیقه زمان و یک مسواک استاندارد و با کیفیت لازم دارید .
همچنین استفاده درست از نخ دندان تا حد بسیار زیادی لایه های میکروبی تشکیل شده لابه لای دندان ها را در ساعات اولیه بعد از مصرف غذا پاک می کند .
به طور کلی برای پاسخ به سوال جرمگیری دندان چیست ؟ می توان دو روش زیر را نام برد .
در این روش ، دندانپزشک از یک جرمگیر دندان استفاده می کند و به صورت دستی پلاک های انباشته شده روی سطح دندان ها را می زداید . اما توجه داشته باشید که این نوع جرمگیری سطحی است و مناسب افرادی می باشد که جرم دندانی زیادی روی سطح دندان هایشان ندارند .
دستگاه های التراسونیک از پرکاربردترین دستگاه های جرمگیری دندان ها هستند . التراسونیک از دسته ابزارهای فراصوتی در پزشکی می باشد که به کمک ارتعاشات آن ، می توان کارهای متفاوتی را در حیطه دندانپزشکی انجام داد .
ارتعاشات و لرزش های سرقلم التراسونیک باعث می شود قسمت های سخت شده پلاک های دندانی کنده شود و فرآیند جرمگیری دندان به راحتی انجام گردد . توجه داشته باشید که برای جرمگیری با دستگاه التراسونیک باید سر دستگاه سرد بماند و آب روی سطح دندان ها برای شستن جرم ها و پلاک ها اسپری گردد .
در پاسخ به سوال آیا جرمگیری دندان ضرر دارد ؟ باید قاطعانه گفت خیر . متاسفانه در سالهای اخیر باورهای غلطی بین مردم در مورد جرمگیری دندان رایج شده که به هیچ عنوان پایه و اساس علمی ندارد .
یکی از این باورهای غلط این است که جرمگیری باعث از بین رفتن مینای دندان می شود . این باور از اساس غلط است . زیرا دستگاه های جرمگیری دندان فقط قابلیت برداشتن و زدودن جرم های دندانی را دارند و به هیچ عنوان امکان اینکه به مینای دندان آسیب وارد کند وجود ندارد .
مردم اگر از عوارض باقی ماندن جرم روی دندان خود اطلاع داشته باشند ، هرگز جرمگیری را مضر تلقی نمی کردند .
روی هم ماندن جرم های دندانی به مدت طولانی علاوه بر اینکه باعث پوسیدگی دندان ها می شود ، بلکه به بافت لثه نیز آسیب جدی وارد می کنند و باعث تحلیل لثه در نهایت لق شدن دندان ها می شوند . پس جرمگیری دندان را باید به صورت دوره ای به طور متوسط سالانه یکبار انجام داد .
نگران نباشید ! حساسیت دندان تا چند روز پس از جرمگیری کاملا طبیعی است . شاید تصور کنید که طی فرآیند جرمگیری دندان ، قسمتی از مینای دندانتان از بین رفته است . اما اشتباه نکنید . دلیل این حساسیت دندانی ، از بین رفتن بخش زیادی از جرم های دندانی موجود در امتداد لثه می باشد که در واقع با برداشتن آن ها بخش هایی از ریشه دندان به محیط بیرون اکسپوز می گردد و با محیط ارتباط کوچکی برقرار می کند که باعث ایجاد حساسیت دندانی تا چند روز و گاهی تا چند هفته می شود . این فرآیند موقت است .
مراحل جرمگیری دندان شامل موارد زیر می شود .
در ابتدا با استفاده از یکی از روش های دستی یا التراسونیک جرم های موجود روی سطح دندان و لا به لای امتداد لثه زدوده می شود . اگر پس از انجام این فرآیندها ، هنوز عوامل ایجاد عفونت در بافت لثه ای اطراف دندان باقی بماند ، کورتاژ لثه ای توصیه می گردد .
در این روش با استفاده از لیزر ، بافت اپیتلیوم ( بافت پوششی ) عفونی حذف شده و بافت همبند سالم در لایه های زیرین همچنان حفظ می گردد . این پروسه باعث می شود که بافت لثه ای سالمی ساخته شود .
جرمگیری عمیق دندان ها معمولا در دو تا چهار جلسه انجام می شود . اما در صورتیکه دچار بیماری لثه پیشرفته نباشید ، جرمگیری دندان هایتان به طور کامل در یک جلسه انجام می شود .
در این مرحله خمیری مخصوص به دندان آغشته شده سپس دندانپزشک با استفاده از یک وسیله چرخشی که یک برس به سر آن متصل است ، سطوح دندانی را بروساژ می کند . این کار بعد از جرمگیری و برای به وجود آمدن سطح صیقلی روی دندان و حذف رنگدانه ها و لکه هایی که چسبنده هستند ، استفاده می شود .
این روش روشی ایده آل برای از بین بردن لکه ها و زرد شدن ناشی از مصرف دخانیات ، چای و قهوه است . زیرا علاوه بر سفیدتر کردن دندان ها ، به طور کامل پلاک دندان ها را نیز از بین می برد .
از این روش برای پاکسازی فیشرها قبل از شیاربندی دندان استفاده می شود . در این روش یک اسپری هوا و سدیم بی کربنات و جت آب برای برطرف کردن پلاک مورد استفاده قرار می گیرد . در این روش بیمار هیچ دردی را حس نخواهد کرد .
همه ما می دانیم بهترین و کاملترین درمان برای جرمگیری دندان ، با مراجعه به کلینیک دندانپزشکی و ابزارهای تخصصی دندانپزشکی میسر می شود .
اما روش هایی نیز وجود دارد که می توانید در منزل به کار برده و تا حدودی جرم های موجود روی دندان هایتان را بزدایید . البته باید تاکید شود که این روش ها صرفا توصیه هایی بهداشتی هستند و هرگز به عنوان درمان جرمگیری دندان محسوب نمی شوند و اثرگذاری این روش ها به اندازه جرمگیری دندان توسط دندانپزشک نخواهد بود .
جرم گیری دندان در خانه روش های ساده و آسانی دارد که همه ما می توانیم برای ارتقای سطح بهداشت دهان و دندانمان از آن ها استفاده کنیم .
در ادامه به چند مورد از موثرترین روش های جرم گیری دندان در خانه اشاره می کنیم .
همه ما به خاصیت سفیدکنندگی و ضدباکتریایی جوش شیرین واقف هستیم . پس می تواند به عنوان یک ماده اصلی و موثر در جرمگیری دندان استفاده شود .
